هر آنچه باید از کاربرد و انواع قهوه سازها بدانیم
قهوه ساز چیست؟
همانطور که میدانید به طور کلی به دستگاهی که با استفاده از آن قهوه درست میکنند، قهوه ساز گفته میشود؛ اما معمولا این اصطلاح برای دستگاههای قهوه ساز برقی که مناسب تهیه قهوههای فیلتری یا اصطلاحاً قهوه فرانسه است، به کار میرود.
قهوه ساز ها به چه بخشهایی دارند؟
پس از پاسخ دادن به پرسش قهوه ساز چیست، به معرفی بخشهای مختلف قهوه ساز میپردازیم. به طور کلی دستگاههای قهوهساز از سه بخش اصلی مخزن آب، توری و قوری تشکیل شدهاند که ممکن است در مدلهای متنوع تفاوتهای کمی داشته باشند؛ اما سبککار تمامی آنها یکسان است.
مخزن آب
مخزن آب قهوه ساز قسمتی است که آبی که نیاز است با قهوه مخلوط شود در آن ریخته میشود. در ادامه برای تهیه قهوه دمای این آب بالا میرود.
مخزن قهوه
مخزن قهوه نیز قسمتی توری مانند است که معمولا از جنس فلز یا پلاستیک است و برای جداسازی پودر قهوه بهکاربرده میشود. البته برای این کار از فیلتر کاغذی هم میتوان استفاده کرد. البته فیلترهای کاغذی یکبار مصرف هستند و ممکن است به علت طعم کاغذی آن موردپسند همه مردم نباشد؛ اما شما میتوانید با یک راه حل ساده بوی کاغذ را از بین ببرید. برای از بین بردن بوی کاغذ پیش از اضافه کردن پودر قهوه به فیلتر کاغذی، کمی آب داغ را از فیلتر عبور دهید تا بوی کاغذ از بین برود و در پایان این آب را دور بریزید یا برای گرم کردن قوری از آن استفاده کنید.
قوری
قهوه تهیه شده نهایی در این قوری جمعآوری میشود.
البته بخشهای مختلف دستگاه قهوه ساز به همین سه قسمت ختم نمیشود. سازندگان انواع مختلف قهوه سازها قابلیتهای متنوع و جالبی را بر روی این دستگاهها سوار میکنند که طعم قهوه و تهیه آن را آسانتر و لذتبخشتر میکند. به عنوان مثال بعضی از قهوه سازها از صفحه گرمکن برای گرم نگهداشتن قهوه برخوردار هستند. برخی دیگر نمایشگر، آسیاب قهوه، سینی چکه گیر، تنظیم حجم و غلظت دم آوری، قابلیت برنامهریزی، سختی گیر جرمگیر آب و خیلی قابلیتهای دیگری ندارد.
انواع قهوه ساز
پسازاینکه به پرسش قهوه ساز چیست و از چه بخشهایی تشکیل شده پاسخ دادیم، در این قسمت به معرفی انواع قهوه ساز و کاربردهای آنها میپردازیم. انواع قهوه سازها را میتوان به پانزده نوع تقسیم کرد که هر کدام برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار میگیرند.
اسپرسو ساز دستی یا اهرمی
شاید برایتان جالب باشد که بدانید، علاوه بر اسپرسو ساز اتوماتیک یا خودکار، اسپرسو ساز دستی هم وجود دارد. اسپرسو سازهای دستی چون با اهرم کار میکنند، به نوع اهرمی هم شهرت دارند. این نوع اسپرسو سازها سازوکار پیچیدهای ندارند؛ اما باید برای استفاده از آنها از اطلاعات خوبی برخوردار باشید. چرا که در غیر این صورت نمیتوانید اسپرسوی باکیفیتی به عمل بیاورید.
بنابراین فقط در شرایطی خرید اسپرسو ساز دستی را به شما پیشنهاد میکنیم که به فوتوفن کار با این نوع دستگاهها وارد باشید یا حداقل به یادگیری آن علاقه داشته باشید. چرا که کار با این نوع اسپرسو سازها از کار با دستگاههای خودکار یا حتی نیمهخودکار سختتر است و به یادگیری نیاز دارد. برخی اسپرسو سازهای دستی بدون نیاز به برقکار میکنند و به راحتی قابلحملاند.
اسپرسو ساز تمامخودکار
در این بخش از مقالهی قهوه ساز چیست، اسپرسو سازهای تمام خودکار را به شما معرفی خواهیم کرد. اسپرسو سازهای تمامخودکار با انواع نیمهخودکار تفاوت چندانی ندارند. تفاوت اساسی اسپرسو سازهای تمامخودکار با نیمهخودکار در کنترل اتومات مدتزمان دم آوری قهوه است. قهوه سازهای خودکار از یک جریانسنج برخوردارند که حجم آب عبوری از فیلتر را کنترل میکند؛ بنابراین نیازی به قطع جریان آب توسط شما نیست.
بلکه تایمر تعبیهشده در دستگاه پس از مدتزمان مشخصی بهطور خودکار از ادامه جریان جلوگیری میکند؛ بنابراین، شما به عنوان کاربر با اسپرسو سازهای تمامخودکار نمیتوانید روی متغیر زمان بهاندازه نوع نیمهخودکار کنترل داشته باشید. ممکن است این ویژگی موردپسند باریستاها نباشد.
اما در کل کنترل خودکار زمان مزایای قابلتوجهی هم دارد. به عنوان مثال از دستگاه که چشم بردارید، کثیف کاری بهخاطر لبریزشدن فنجان اتفاق نمیافتد. بهعلاوه، نیازی به کسب مهارت و تجربه در تشخیص زمان مناسب نیست. در بخش بعدی از مقاله قهوه ساز چیست به اسپرسو ساز سوپر خودکار میپردازیم.
اسپرسو ساز سوپرخودکار
اسپرسو سازهای سوپرخودکار از انواعی از قهوه سازها که تا به اینجا معرفی کردیم بینیازتر است. این نوع اسپرسو سازها با نوع تمامخودکار تفاوت چندانی ندارند؛ اما از امکانات خودکار اضافهتری برخوردارند؛ مثلا اغلب این دستگاهها کار آسیابکردن قهوه و تمپ پورتافیلتر را هم انجام میدهند. اسپرسو سازهای سوپرخودکار حتی به کفساز و شیر ریز خودکار هم مجهز هستند. اگرچه این مزیت جالب و قابلتوجه است، اما برای کسانی که به هنر لاته و طراحی روی قهوه علاقمند هستند پیشنهاد نمیشود.
زیرا اضافه کردن شیر به قهوه در اسپرسو سازهای سوپرخودکار توسط خود دستگاه صورت میگیرد؛ بنابراین، این نوع اسپرسو سازها جای مانور چندانی را باقی نمیگذارند و به همین علت است که همیشه باکیفیت ثابتی قهوه دم میکنند. به طور کلی میتوان گفت که اسپرسو سازهای سوپرخودکار به دلیل جای مانور کم معمولا توسط افراد حرفهای انتخاب نمیشوند و بیشتر به درد کسانی میخورد که میخواهند خیلی سریع و بدون دردسر قهوه خود را آماده کنند.
موکاپات
موکاپات نوعی اسپرسو ساز رو گازی و قابلحمل است که اندازه کوچکی هم دارد. از موکاپات حتی میتوانید وقتی به مسافرت میروید یا به دل طبیعت میزنید همروی اجاقگازهای مسافرتی استفاده کنید. مهمتر از همه اینکه در مقایسه با دستگاههای اسپرسوساز قیمت بسیار پایینتری دارد. به همین علت به قهوهخورهایی که فعلا قادر به خرید دستگاههای چندمیلیونی نیستند به شدت پیشنهاد میشود.
ایروپرس
یکی دیگر از انواع قهوه سازهای دستی ایروپرس است که در این قسمت از قهوه ساز چیست، آن را معرفی خواهیم کرد. این دستگاه یک اختراع نسبتا جدید محسوب میشود که در سال 2005 بهدست الن اَدلِر، مخترع آمریکایی، ساخته شد. قهوه سازهایی که به این شکل هستند از سه بخش اصلی تشکیل میشوند، محفظه دمآوری سیلندر مانند، پلانجر با درزگیر لاستیکی که درون محفظه دمآوری چفت میشود و درپوش فیلتر که بر روی سمت دیگری از محفظه دمآوری قهوه قرار داده میشود؛ اما برای تهیه قهوه با استفاده از این دستگاه باید ابتدا پلانجر و محفظه دمآوری را به یکدیگر متصل کنید.
سپس قهوه آسیابشده و آب جوش را درون محفظه دمآوری ریخته و کمی منتظر بمانید تا پودر قهوه در آب خیس بخورد. در ادامه درپوش فیلتر را روی محفظه دمآوری ببندید. دهانه ماگ را روی درپوش فیلتر قرار داده و کل دستگاه را برعکس کنید. بهطوریکه ماگ در پایین و اِیروپِرِس روی دهانه ماگ سوار شده باشد. در آخر پلانجر را به سمت پایین فشار دهید تا عصاره قهوه براثر فشار پلانجر از فیلتر به درون ماگ منتقل شود.
همان طور که توضیح دادیم، کار با ایروپرس سریع و ساده است. آمادهسازی قهوه با ایروپرس با سرعت بالایی انجام شده و فشاری هم که باید به پلانجر وارد شود کاملا معقول است. از ایروپرسها حتی میتوانید در مسافرت هم استفاده کنید. چراکه از نوع قهوه سازهای سبک و قابلحملاند؛ اما فراموش نکنید که اِیروپِرِسها فقط برای تهیه قهوه برای تعداد کم مناسب هستند.
قهوه ساز قطرهای برقی
قهوه ساز قطرهای برقی رایجترین نوع قهوه ساز خودکار است که معمولا در منزل هر قهوهدوستی میتوانید آن را پیدا کنید. در ادامه مقاله قهوه ساز چیست، به قهوه ساز قطرهای برقی میپردازیم. اغلب اوقات منظور از قهوه سازهای برقی معمولی انواع قطرهای یا فیلتری است که نسبت به دستگاههای اسپرسو ساز قیمت بهتری دارد. کار با این دستگاه قهوه ساز اصلا پیچیده نیست و کاربر چالشی را به همراه نخواهند داشت. قهوه سازهای قطرهای ابتدا آب موجود در مخزن آب را به وسیلهی المنت حرارتی گرم کرده و از مسیری لولهای به محفظه نگهدارنده پودر قهوه در بالا هدایت میکنند.
سپس آب جوش قطره قطره روی قهوهها میریزد و در انتها با عبور از فیلتر به محفظه قوری وارد میشود. با استفاده از این نوع قهوه سازها میتوان بسته به ظرفیت قوری همزمان برای چند نفر قهوه دم کرد؛ اما در اغلب قهوه سازهای قطرهای برقی به علت گرم شدن صفحه زیر قوری، درصورتیکه قهوه دمشده بلافاصله مصرف نشود، براثر حرارت طعم تلخی را به خود میگیرد. البته، قهوه ساز قطرهای برقی با پارچ عایقدار هم وجود دارد که گرانتر است.
عایق حرارتی پارچ میتواند ساعتها از افت دمای قهوه و تلخی آن جلوگیری کند. درکل، قهوه ساز قطرهای برقی برای کسانی مناسب است که به دنبال جایگزین ارزانتری برای اسپرسوسازهای برقی هستند.
قهوه ساز کپسولی
دستگاه قهوه ساز کپسولی برای علاقمندان تنبل قهوه یک انتخاب بسیار مناسب است. قهوه سازهای کپسولی، همانطور که از اسمشان مشخص است، با کپسولهای آماده کار میکنند. کپسولهای تکنفرهای که درست مثل چای کیسهای با مقداری پودر قهوه پر شدهاند. از معروفترین برندهای این نوع قهوه ساز میتوان به نِسپِرِسو اشاره کرد که در ایران هم برند معروفی محسوب میشود.
اما درکل، قهوهسازهای این نوع، به علت قیمت بالای قهوههای کپسولی، هزینه زیادی دارند. پس از معرفی قهوه ساز کپسولی، در بخش بعدی قهوه ساز چیست، در ادامه به هفت نوع قهوه ساز دیگر اشاره خواهیم کرد.
قهوه ساز قطرهای دستی یا کمکس
کمکس نوعی قهوه ساز دستی است که به دست پیتر شلمبوم مخترع آلمانی ساخته شده است. قهوه سازهای مدل کمکس شیشهای و تقریبا ساعتشنی فرم هستند. برای استفاده از این قهوه ساز، کاغذ فیلتر را روی گردن قیفیشکل ظرف قرار دهید و آن را با قهوه پر کنید. پسازآن کمکم آب جوش بریزید و به تماشای عبور قطرهای عصاره قهوه بنشینید. قهوه سازهای کمکس در مقایسه با دیگر قهوه سازها، به صبر و حوصله بیشتری نیاز دارند. چرا که باید کمکم آب را به آن اضافه کنید. بااینحال، میتوانید روی دما و حجم آب کنترل خوبی داشته باشید.
قهوه ساز ویتنامی کدام نوع آن است؟
قهوه ساز ویتنامی نوعی دیگر از انواع قهوه سازهای دستی است و موردعلاقه خاص کسانی است که به قهوه شیرین و یخی علاقهمندند. برای استفاده از این قهوه ساز ابتدا باید در یک لیوان مقداری شیر تغلیظشده بریزید. چون در قهوههای یخی ویتنامی از شیر غلیظ شده (یا خامه) و شکر هم استفاده میشود. سپس قهوه ساز را روی دهانه لیوان قرار دهید و فیلتر رویی را برداشته و به مقدار کافی پودر قهوه به آن اضافه کنید.
فیلتر رویی را روی پودر قهوه نشانده، آب جوش ریخته و درپوش را قرار دهید. پس از چند دقیقه عصاره قهوه بهصورت قطرهای از زیر قهوه ساز به درون لیوان خواهد ریخت. در آخر قهوه و شیر را هم بزنید و با یخ سرو کنید.
پرکولاتور
عملکرد پرکولاتورها تقریبا شبیه موکاپات است. در ادامه مقاله قهوه ساز چیست به تفاوت این دو نوع قهوه ساز میپردازیم. تنها با این تفاوت که در موکاپات دمشده قهوه به محفظهای جداگانه ریخته میشود، درحالیکه در پِرکولاتور آب جوش به دنبال عبور از فیلتر قهوه دوباره به محفظه زیرین خواهد ریخت.
قهوه ساز سرد دمکن
قهوه سازهای سرد دمکن دو نوع را شامل میشوند: غوطهور و قطرهای. در دمکنهای غوطهور ابتدا پودر قهوه برای مدتی طولانی در آب سرد خیس خورده و سپس فیلتر میشود. عصاره به دست آمده را میتوان هنگام مصرف قهوه با آب یا شیر رقیق کنید تا ملایمتر شود؛ اما در انواع قطرهای آب سرد بهصورت چکهای از بستر قهوه عبور کرده و عصاره حاصل نیازی به رقیق شدن ندارد.
درکل، قهوه سازهای سرد دمکن برای قهوههای یخی مناسب هستند. چون وقتی در قهوه داغ یخ بریزید، یخها فورا ذوب خواهد شد و قهوه رقیق میشود؛ اما بهتر است بدانید که این مدل قهوه سازها بسیار کندند و برای تهیه قهوه باید ساعتها منتظر بمانید.
فرنچ پرس
فرنچ درسها قهوهسازهای بیدردسر، ساده و در عین حال زیبایی هستند که نیاز به هزینه زیادی هم ندارند. این قهوه ساز از انواع قهوه ساز های دستی محسوب میشود.
قهوه ساز خلأ (سیفون یا سایفون)
قهوه سازهای خلأ بیشتر به تجهیزات آزمایشگاهی شباهت دارند. در این نوع قهوه ساز، آب بر اثر فشار بخار از محفظه زیری به محفظه بالایی انتقال مییابد. وقتیکه آب که به محفظه بالایی رسید، با پودر قهوه مخلوط میشود و سپس به واسطه افت فشار و اثر خلأ دوباره به محفظه پایینی بازمیگردد. بخش انتهایی محفظه بالایی از فیلتر برخوردار است و قهوه هنگام وارد شدن به محفظه زیری، فیلتر میشود.
ایبریک یا جذوه
ایبریک یا جِذوه از انواع قهوهسازهای دستی مخصوص قهوه ترک است که در ادامه مقاله قهوه ساز چیست، آن را معرفی میکنیم. این دستگاه از سادهترین انواع قهوه سازهایی است که معمولا در منازل قهوهخورهای آسیایی یافت میشود و ازلحاظ تاریخی هم قهوه ساز پیشینهداری در فرهنگ ترکها به حساب میآید.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.